ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑΣ, 1900-2000

Συγγραφέας: ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ
Εκδοτικός οίκος: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΙΠΕΙΑ (ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΠΥΡΟΣ)
Έτος έκδοσης: 2010
Σελίδες: 222
ISBN: 978-960-486-034-0

Το βιβλίο συγκεντρώνει σε έναν τόμο κριτικά σημειώματα του Αλέξη Ζήρα, καρπό της τριανταπεντάχρονης συνάφειάς του ελλαδίτη κριτικού της λογοτεχνίας με τα κυπριακά γράμματα, και αποτελεί ένα συνθετικό έργο αναφοράς για την κατανόηση της κυπριακής πεζογραφίας του 20ού  αιώνα και των ιστορικών συμφραζομένων της.
Στο εκτενές εισαγωγικό μέρος ο συγγραφέας αποτυπώνει τις βασικές παραδοχές επί των οποίων στηρίζει την κριτική του προσέγγιση, καθώς και τα στοιχεία που προσδίδουν στην κυπριακή λογοτεχνία του 20ού  αιώνα την ιδιάζουσα ταυτότητά της, επισημαίνοντας τα σημεία σύγκλισης και απόκλισής της από την ομόγλωσση και ομόρριζη ελλαδική λογοτεχνία. Διερευνώντας τις αποτυπώσεις της ιδιαίτερα ταραγμένης σύγχρονης κυπριακής ιστορίας στον έντεχνο λόγο, η κυπριακή λογοτεχνική παραγωγή του 20ού αιώνα επιμερίζεται σε τρεις μείζονες περιόδους: την περίοδο της Αγγλοκρατίας, από τα τέλη του 19ου  αιώνα ως τη δεκαετία του 1950, την εποχή της Ανεξαρτησίας, που περιλαμβάνει τους λογοτέχνες που έκαναν την εμφάνισή τους στα κυπριακά γράμματα λίγο πριν ή λίγο μετά τη δεκαετία του 1960, και, τέλος, την περίοδο που αρχίζει από το 1974 και την τουρκική εισβολή. Η σειρά με την οποία εμφανίζονται τα λοιπά μέρη του βιβλίου μετά τη συνθετική εισαγωγή υπακούουν σε αυτό το περιοδολογικό σχήμα.
Οι Όψεις της κυπριακής πεζογραφίας, 1900-2000 δεν συγκροτούν απλώς μια περιγραφική αποτύπωση της λογοτεχνικής πραγματικότητας της Κύπρου τον 20ό αιώνα. Πέρα από την εξοικείωση με συγγραφείς και έργα, δίνει στον αναγνώστη ερμηνευτικά κλειδιά για να προσεγγίσει το έργο των Κυπρίων δημιουργών, φωτίζει λεπτές πτυχές της λογοτεχνικής παραγωγής και κυρίως αναδεικνύει τις πνευματικές, κοινωνικές και ιστορικές ζυμώσεις που σφράγισαν την κυπριακή λογοτεχνία. Η κυπριακή λογοτεχνία δεν παρουσιάζεται ως ένας κλειστός, αυτοαναφορικός κόσμος, αλλά ως ένα σύμπαν ανοιχτό, που συνομιλεί με την εποχή του, δεκτικό σε ρεύματα και ιδεολογικές αναζητήσεις.